[tintuc]
Tết Trung thu hay còn gọi là ngày hội trăng rằm, là một trong những phong tục gắn bó mật thiết với đời sống tinh thần của người Việt. Trải qua hàng trăm năm, cách người dân tổ chức Trung thu thay đổi theo hoàn cảnh xã hội. Có nhiều sự thay đổi từ nghi lễ, ẩm thực đến không khí và cách thức tổ chức Trung thu. Bài viết sau sẽ giúp người đọc tìm hiểu Trung thu được diễn ra như thế nào ở nước ta qua 5 thời kỳ chính.
Trung thu trong thời kỳ phong kiến
Trong giai đoạn phong kiến, Tết Trung thu gắn liền với nhịp sống nông nghiệp. Rằm tháng Tám diễn ra sau mùa gặt, khi người dân có dịp nghỉ ngơi, sum vầy và bày mâm cỗ trông trăng với bưởi, chuối, hồng đỏ cùng bánh trung thu thủ công. Trẻ em háo hức rước đèn, múa lân, còn người lớn nhâm nhi trà, thưởng bánh dưới ánh trăng sáng. Ở cung cung đình, Trung thu lại mang sắc thái tao nhã và trang trọng hơn, với lễ dâng trăng, làm thơ, ngâm vịnh. Những chiếc đèn kéo quân, đèn cá chép được chế tác cầu kỳ, vừa để thưởng ngoạn, vừa thể hiện ước vọng về trí tuệ và sự hưng thịnh của quốc gia.
Hình vẽ xa xưa về lễ Trung thu thời phong kiến
Trung thu trong thời kỳ thuộc địa và đô thị hóa
Khi người Pháp đặt ách đô hộ, Trung thu bước vào giai đoạn giao thoa văn hoá mạnh mẽ. Tại các đô thị như Hà Nội, Hải Phòng, Sài Gòn, bánh nướng – bánh dẻo bắt đầu được sản xuất quy mô lớn, đóng hộp thiếc, trở thành món quà biếu sang trọng. Lồng đèn giấy kiếng, lồng đèn kéo quân ra đời, tạo nên diện mạo mới mẻ so với đèn giấy dó truyền thống.
Những năm 1930–1940, báo chí và nhà in tư nhân còn cho phát hành tranh ảnh, sách thiếu nhi phục vụ Trung thu. Phố Hàng Mã (Hà Nội) hay Chợ Lớn (Sài Gòn) trở thành “thiên đường đồ chơi” mỗi mùa rằm. Lễ hội lúc này vừa mang tính dân gian, vừa có nét hiện đại, phản ánh sự thay đổi lối sống đô thị nhưng vẫn giữ được tinh thần tụ họp, phá cỗ, ngắm trăng.
Trung thu ở thời kỳ bao cấp
Trong giai đoạn 1975–1986, khi đất nước còn nhiều khó khăn, Trung thu vẫn diễn ra nhưng giản dị hơn nhiều. Bánh kẹo hiếm, hộp bánh trung thu trở thành “của quý” trong ký ức nhiều thế hệ. Trẻ em thường tự làm lồng đèn từ vỏ lon sữa bò, giấy màu tận dụng, đèn dầu hoả nhỏ lồng bên trong. Mỗi lần rước đèn là cả xóm náo nhiệt, trẻ con chạy rồng rắn khắp ngõ.
Mâm cỗ phá cỗ thời bao cấp thường chỉ có vài quả chuối, na, bưởi, thêm ít kẹo lạc hay bánh khảo. Vậy nhưng niềm vui Trung thu lại lớn hơn nhiều - bởi trẻ nhỏ có dịp tụ tập, còn người lớn cảm nhận được sự ấm áp cộng đồng. Chính sự thiếu thốn ấy đã làm nên ký ức mộc mạc, đọng lại sâu sắc trong tâm trí.
Trung thu ở thời kỳ bắt đầu hòa bình
Sau 1986 cùng với sự mở cửa của nền kinh tế, Trung thu bước sang một diện mạo hoàn toàn khác. Các thương hiệu bánh lớn ra đời, cạnh tranh nhau bằng mẫu mã, hương vị đa dạng: thập cẩm, đậu xanh, khoai môn, trà xanh… Bao bì hộp bánh dần trở thành biểu tượng quà biếu doanh nghiệp, thay cho chỉ ăn uống trong gia đình.
Bên cạnh đó, thị trường đồ chơi Trung thu cũng phát triển mạnh. Tuy vẫn còn lồng đèn truyền thống, nhưng hàng nhựa công nghiệp từ Trung Quốc tràn vào. Một số giá trị văn hóa bị thương mại hóa, song chính sự phong phú này lại khiến Trung thu trở thành dịp vừa giữ nếp xưa và vừa bắt nhịp thời đại.
Trung thu từ năm 2010 đến hiện nay
Ngày nay, Trung thu không chỉ còn gói gọn trong phạm vi gia đình, mà trở thành một sự kiện văn hóa – du lịch. Tại Hà Nội, Hội An, Huế, các lễ hội ánh sáng, phố đèn lồng, chương trình văn nghệ được tổ chức quy mô lớn, thu hút du khách quốc tế. Nhiều công ty, tổ chức coi đây là dịp quảng bá thương hiệu, ra mắt sản phẩm, hay tổ chức hoạt động thiện nguyện cho trẻ em vùng khó khăn.
Trung thu ngày nay trở nên phổ biến để ăn , chơi, du lịch
Người tiêu dùng hiện đại quan tâm nhiều hơn đến sức khỏe và môi trường, vì vậy bánh Trung thu ít đường, ít béo, sử dụng nguyên liệu hữu cơ, bao bì giấy tái chế trở thành xu hướng. Ngoài ra, không ít gia đình tìm lại phong tục xưa: tự gói bánh, làm lồng đèn thủ công, cùng ngồi ngắm trăng thay vì chỉ mua sắm.
Lời kết
Trải qua bao biến động của lịch sử, Tết Trung thu vẫn giữ nguyên giá trị cốt lõi: gắn kết gia đình, nuôi dưỡng ký ức tuổi thơ và khơi dậy niềm tự hào văn hóa dân tộc. Mỗi thời kỳ lại thổi vào lễ hội này một sắc thái riêng, từ sự tao nhã nơi cung đình, sự mộc mạc của làng quê đến nét rộn ràng của đô thị hiện đại. Chính sự giao thoa giữa truyền thống và đổi mới đã giúp Trung thu trở thành biểu tượng đẹp của văn hóa Việt trong lòng mỗi thế hệ.
Nếu bạn đang có nhu cầu mua bánh Trung thu số lượng lớn, truy cập ngay tại đây để nhận chiết khấu ưu đãi và nhận hàng trong thời gian sớm nhất!
Không có nhận xét nào :
Đăng nhận xét